Мектеп психологінің кеңесі

Ата-ана махаббатының

тілі

Махаббат тілі 1:«Мақтау сөздері»

Марк Твен былай деді: «Жақсы сөзбен екі ай іше қоректене аламын». Егер мұны түсінсеңіз,  махаббат ыдысын толтыру үшін жылына алты сөз жеткілікті еді.  Біз бір-бірімізді сөздермен қолдау арқылы өз махаббатымызды білдіре аламыз.

Данышпан Соломон былай деп жазды: «Өлім мен өмір - тіл билігінде». Мадақтау мен алғыс әрқашан сізге махаббат білдіруге көмектеседі. Оларды қарапайым шынайы сөздерге тарту қажет.

Мысалы: «Бұл киім саған күшті жарасады». «Сен-менің күнімсін». «Мен кеше жұмыс кезінде: «Мен өз қызымды қалай сағынғанымды!» сезіндім «Қандай тамаша, ыдыс – аяқты жуып тастадың!» «Қоқыстарды шығарғаныңызға рахмет».

Өз дегенге қол жеткізу үшін мақтауды пайдаланбаңыз. Бұл махаббат емес. Балаларды қуаныш сыйлау үшін мақтаңыз. Және де заң осындай: бізді құшақтаған кезде, біз ризамыз және бізге, ең алдымен, кез келген өтінішті орындағысы келеді.

«Батылдық» «батылдық беру» дегенді білдіреді. Кейде, қандай да бір салада біз өзімізді сенімсіз сезінеміз. Бізге батылдық жетіспеген кезде қалағанымызға және қабілеттерімізді дамытуға кедергі жасайды. Мүмкін, сіздің балаңыз оны қолдап және жүгерлендіруді сізден күтеді.

Жақсы сөздер. Махаббатты білдіретін сөздері. Егер біз махабатымызды білдіргіміз келсе, жақсы сөздерді айту керек. Өтініштерді. Махаббат талап етпейді, ол сұрайды.

Махаббат тілі 2:«Уақыт»

Баламен уақыт өткізу - оған сіздің барлық көңіліңізді беру. Егер ол әлі аз болса, еденде отырып, онымен доп тебуге болады. Баламен бірге - қуыршақтар, машинкалармен ойнау, құммен үй салу. Мүмкін, сіз ойлайсыз: үлкен адамға осындай ұсақ - түйек іспен айналасу қажет емес деп. Қазір сіз оның әлеміне кіргіңіз келмейді, содан кейін ол сізді сондак кіргізбейді. Бала өседі, оның жаңа қызығушылықтары пайда болады. Бұл қызығушылықтар сіздің де қызығушылықтарыныз болсын. Балаға баскетбол ұнаса - ол сізге де ұнауы керек, онымен ойнаңыз, оны матчқа апарыңыз. Егер сіз балаға зейінді болсаңыз, ол сіз үшін маңызды екенін сезінеді.

 Көптеген ата-аналар бала кезінде оларға айтып кеткендерін есте сақтамайды, бірақ олар не істегендерін есте сақтайды.

Уақыт тілі - біріктіреді. Ең көп тараған - әңгімелесу. Бұл сөз сенімді, достық әңгімені білдіреді; ойлармен, сезімдермен, тілектермен алмасу.

Уақыт тілі - бірлескен сабақтардан тұрады. Біз бірге ең болмағанда бір қызық нәрсе жасай аламыз. Не жасағандарыныз маңызды емес, маңызды - не үшін жасайтыныз. Мақсаты - бірге болу.

Махаббат тілі 3:«Сыйлықтар»

Бұл махаббат тілін барлық ата - аналар білдіреді. Және көпшілігі ол жалғыз деп санайды. Ойыншық дүкеніне көз жеткізіңіз, және сізге материалдық жағдайы мүмкіндік берсе, балаларға сыйлықтар аласыз. Біреулері, өз махаббатын білдірудің ең жақсы жолы деп ойлайды. Екіншілері балаға бала кезінде армандаған барлық нәрсені бергісі келеді. Алайда, егер бала осы тілде сөйлемесе, ешқандай сыйлық сіздің махаббатыңызды сезінбейді.

Егер сыйлықтар балаға тез көңілінен қалса, егер ол оларды сақтамаса, егер жаңа ойыншықты мақтамаса және тіпті рахмет айтуды ұмытса, сыйлықтар – оның махабат тілі емес. Керісінше, егер бала достарына сыйлықтарын көрсетсе, оны көрнекі жерде сақтаса, онымен бірге ойнаса, бұл оның махаббат тілі. Егер сыйлықтар – сіздің балаңыздың махаббат тілі болса, ал сіз жеткіліксіз қамтамасыз етілмесеніз, қалай болу керек? Есіңізде болсын, «Қымбат сыйлық емес, қымбат назар, уақытыныз». Балаға қолдан жасалған ойыншықтар кейде дүкеннен сатып алынған ойыншықтардан да қымбат. Жиі балаларға ойыншық ойнағанға қарағанда сыйлық салынған қорапшамен ойнау ұнайды.

Сыйлық - бұл бала көрсеткен қызмет үшін төлем емес, ол сыйлық береді, өйткені ата - ана өзінің баламен сөзсіз махаббатымен бөліскісі келеді. Оны сыйлау белгілі бір рәсіммен сүйемелденуі тиіс. Сіз сынған ойыншықтарды таңдап, баламен бірге оларды жөндеуге болады. Сыйлықтарды тек бай адамадар ғана сыйлай алмайды.

Махаббат тілі 4:« Көмек»

Егер бала сізге жасаған кез келген ұсақ - түйек үшін алғыс білдірсе, онда сіздің қамқорлығыныз оған маңызды. Көмектесу махаббатты білдіреді. Сіз балаға сабақты істеуге көмектескенініз баға үшін ғана еместігі қуантады. Ол: «Мені жақсы көреді» деген ділдіреді.. Сіз оған велосипедті жөндеп бересіз, ол қайтадан велосипедпен тебе алатынына ғана бақытты емес.  Егер бала сізге барлығына көмектесуге тырысса, мүмкін, көмек - оның ең сүйікті ісі.

Махаббат тілі 5:«Жанасу»

Біз балалар үшін жанасу қалай маңызды екенін білеміз. Жиі қолға алатын нәрестелер нәзіктікті білмейтіндерге қарағанда жылдам дамиды, - дейді дәрігерлер.  Балаларды қолында ұстайды, шайқайды, сүйеді, құшақтайды. Олар «махаббат» сөзін білгенге дейін, олар махаббатты сезінеді. Бала махаббатты қалайды. Жасөспіріммен қиындау келеді.

Ол оны кішкентай сияқты сүйетінін ұнатпауы мүмкін, әсіресе жақын дос болса. Егер ол сізді итерсе,оған жанасу қажет емес дегенді білдірмейді.

Егер жасөспірім сізді шынтақтан алса, қалжыңмен күресуге тырысады және сіз жүріп өткен сайын, аяғыңызды алса, - демек, жанасу оған маңызды.

АТА-АНАЛАРҒА ҰСЫНЫСТАР:

1. Ата-аналарға балаларының мектептегі алған бағалары жайлы қызығушылық таныту ғана емес, сонымен қарай жалпы баламен сөйлесі өте маңызды.
2. Отбасында қарым-қатынастың қолайлы ахуалын жасау қажет
3. Ересектер баланың болашағын онымен бірге жобалау керек екенін есте сақтау қажет.
4. Баланы мәселенеден қашу емес оны шешуге үйрету.
5. Бала кішкентай кезінен бастап өз іс - әрекеттері мен шешімдері үшін жауапкершілікті алуға, іс - әрекеттердің салдарын болжауға үйретіңіз; оған сұрақ қою қажеттілігін қалыптастырыңыз:«Не болады, егер…».
6. Балаға қарым-қатынас дағдыларын игеруге үйрету.
7. Баланын бойына ата-аналарына тек қана жетістіктерін айтуға үйрету ғана емес, сонымен қорқыныш, үрей, күмәнің айтуға үйретініз.
8. Баланызбен бір істе жиі бірігініз. Бала үшін ынтымақтастық, ерексектермен бірге қатысу маңызды.
9. Баланың дене және психикалық денсаулығын сақтауға қатысты мәселелерді шешпей қалдырмаңыз.
10. Физиологияның түрлі мәселелері бойынша баланың сұрақтарының жауабын кешіктірмей жауап берініз.
11. Егер қандай да бір жағдайда ол физикалық және моральдық жағынан әлсіз болса, оған көмектесу және оны қолдау, туындаған мәселені шешудің ықтимал жолдарын көрсету керек.
12.  Жасөспірімді үнемі нұсқаулармен, адамгершілік дағдылармен тітіркендірмеңіз, олар балаларды тітіркендіреді және ренжітеді.
13.  Онымен өмір сүру тәуекелімен байланысты жағдайларда көмек көрсете алатын қызметтердің жұмысын талқылаңыз; тиісті телефон нөмірлерін жазыңыз.
14.  Баланың назарына сенім телефонының мүмкіндіктері туралы ақпаратты жеткізіңіз.
15.  Суицидтің алдын алу шарасы – махаббат. Таңу. Жасөспірім білуі тиіс: барлығы менен бетін қайтарсада, бүкіл әлем маған үкім шығарсада, бірақ мен үйге барамын, мені үйде күтеді және жақсы көреді. Бұл өмір сүруге тілек береді.

Есіңізде болсын, әрбір бала ерекше. Әр баланың белгілі бір қабілеті бар. Өз-өзіне сенуге, оның қандай қабілеті бар екенің табуға көмектесу!!!